ZMYSŁY….
Zgrane, zestrojone, zintegrowane. Chcielibyśmy, aby takie były. DLACZEGO?
Proces integracji sensorycznej jest bardzo złożony, ale też niezbędny do naszego codziennego funkcjonowania. Pozwala nam odnaleźć się w złożonej rzeczywistości i odpowiednio na nią odpowiadać.
Kiedy pracujemy, bawimy się, uczymy, odpoczywamy, bądź jesteśmy w ruchu, nasz układ nerwowy nieustannie odbiera i organizuje wrażenia z różnych zmysłów segregując je, łącząc ze sobą, wzmacniając lub hamując. Reakcje na bodźce z zewnątrz powinny być jak najbardziej optymalne, dlatego nasze systemy sensoryczne współpracują, wspierają się wzajemnie i wpływają na siebie.
Myśląc o zmysłach przychodzą nam do głowy dotyk, słuch, wzrok, smak i węch. Jednak dwa inne układy – przedsionkowy i proprioceptywny – mają fundamentalne znaczenie dla naszego funkcjonowania. Układ przedsionkowy reaguje na ruch i zmianę położenia naszego ciała w przestrzeni. Jako pierwszy dojrzewa już w okresie prenatalnym. Potocznie zwany jest zmysłem równowagi, choć równowaga to już umiejętność wytrenowana, w oparciu o informacje z układu przedsionkowego, właśnie poprzez ruch. Daje nam poczucie bezpieczeństwa przez ciągłe przetwarzanie informacji gdzie jesteśmy, jak się przemieszczamy. Wraz z informacjami z propriocepcji (czucia głębokiego) i dotyku pozwala nam zbudować prawidłowy schemat naszego ciała. Ten z kolei jest niezbędny do wykonywania precyzyjnych ruchów, opracowania planu motorycznego i wykonanie tego czego chcemy… Prawidłowo zintegrowane wrażenia z różnych systemów sensorycznych (począwszy od odbioru, poprzez przetwarzanie informacji sensorycznej na różnych poziomach układu nerwowego) są podstawą rozwoju ruchowego, kształtowania mowy, rozwoju emocjonalnego (w tym budowanie poczucia własnej wartości) i społecznego każdego dziecka.
CO JEDNAK GDY TE UKŁADY NIE DZIAŁAJĄ JAK TRZEBA?
Jazda na rowerze jest zbyt trudna, nie da się włożyć tych rajstop…. ciągle wychodzę poza linię….. nie lubię gdy mnie ktoś dotyka….. uwieeelbiam się kręcić….. JEST TU ZBYT GŁOŚNO I NIE ROZUMIEM CO MÓWI TATA….. juhuu! Ale jazda!!…. nie wiem dlaczego, ale jestem straaasznie zły….. ta zjeżdżalnia jest za wysoka….. NIE ZNOSZĘ RYTMIKI….. ciekawe czy uda mi się zeskoczyć z najwyższego szczebla… ooo niee! Znowu tyle pisania….
Zaburzenia integracji sensorycznej mają wpływ na zachowanie, koncentrację uwagi, zdobywanie nowych umiejętności motorycznych, uczenie się złożonych czynności (jak pisanie, czytanie). Jeśli obserwujecie Państwo u swoich dzieci kilka z poniższych objawów, bądź niepokoją Państwa pewne zachowania czy reakcje dziecka, warto przeprowadzić diagnozę integracji sensorycznej, która pozwoli znaleźć przyczyny i ocenić w jakich obszarach Wasze dziecko wymaga wsparcia.
- Jest nadruchliwe, nie może usiedzieć w jednym miejscu
- Ma trudności z uwagą i koncentracją
- Często się potyka, wpada na przedmioty, meble, przewraca się
- Nie lubi gdy ktoś blisko niego siada
- Przejawia duży lęk przed upadkiem, wysokością
- Ma kłopoty z samodzielnym ubieraniem się, zapinaniem guzików, suwaków
- W dziwny sposób trzyma narzędzia i przybory (sztućce, nożyczki, kredkę)
- Porusza się raczej powoli i ostrożnie albo zbyt szybko i ryzykownie
- Brzydko pisze, słabiej niż rówieśnicy rysuje, ma problemy z czytaniem, liczeniem, „gubi” litery podczas przepisywania z tablicy/książki
- Szybko się męczy, nie może ustać, podpiera głowę podczas pisania lub rysowania
- Nie pokonuje przeszkód w terenie – raczej je omija
- Ma opóźniony rozwój mowy
- Nie lubi mycia głowy, obcinania paznokci, smarowania twarzy kremem
- Jest niezgrabny ruchowo
- Chodzi na palcach
- Nabycie nowej umiejętności wymaga wielu powtórzeń i prób
- Nie lubi baraszkowania, przytulania
- Źle się czuje lub zachowuje inaczej w większych skupiskach ludzi
- Nie lubi nowych potraw, ma odruch wymiotny na niektóre z nich
- Pierwszy wyczuwa, że coś brzydko pachnie
- Nie lubi zabaw w naśladowanie, tańców
- Zatyka uszy na niektóre dźwięki, nie lubi hałasu
- Niechętnie bierze udział w grach i zabawach z rówieśnikami
- Bywa uparty, agresywny z niewiadomych powodów, często się obraża
- Ma chorobę lokomocyjną
- Ma problemy z łapaniem i rzucaniem piłki
- Nie lubi określonych materiałów, ubrań, nie lubi się przebierać
Głównym celem terapii SI jest dostarczanie w odpowiedni sposób kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych i w konsekwencji usprawnianie ich integracji. Podczas terapii SI dziecko nie uczy się konkretnych umiejętności, lecz poprawiając odbiór i przetwarzanie wrażeń sensorycznych, wzmacnia procesy nerwowe leżące u ich podstaw. Terapia SI odbywa się w specjalnie do tego celu przygotowanych i wyposażonych salach. Ćwiczenia stosowane podczas terapii są dostosowane do poziomu rozwojowego dziecka, ale powinny być dla niego wyzwaniem. Wtedy pełnią stymulującą rolę dla mózgu i znacząco poprawiają organizację układu nerwowego. Razem z dzieckiem terapeuta pokonuje jego lęki, blokady, odpowiednio dobiera stymulacje by zmniejszyć nadwrażliwości lub pobudzić do działania.
A efekt to zgrane dziecko! 🙂